ترویج فرهنگ ایرانی ـ اسلامی نیازمند استفاده از صنایع خلاق فرهنگی است

به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی فارس، مظاهر بابایی، رئیس جهاددانشگاهی فارس، امروز، ۲۹ آذرماه در نشست تخصصی گردشگری با موضوع جایگاه پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع خلاق فرهنگی فارس و تأثیر آن در توسعه صنعت گردشگری و صنایع دستی گفت: امروزه همه می‌دانیم که توسعه و ترویج فرهنگ برای تمام ملت‌ها یک امر مهم و ضروری است و همواره متولیان امر سعی می‌کنند در قالب و ظرفیت‌های مختلف، فرهنگ و آداب و رسوم خود را توسعه دهند.

وی با بیان اینکه در کشور ما نیز از ابتدا بحث ترویج فرهنگ اسلامی و ایرانی مدنظر بوده است، یکی از اولویت‌های و افتخارات جهاددانشگاهی را راه‌اندازی پارک فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی توصیف کرد که بسیاری از افرادی که متخصص در این حوزه، ایجاد چنین پارکی را نوعی خلاقیت و نوآوری می‌دانند که می‌تواند ظرفیت‌های جدیدی را به وجود آورد.

بابایی اظهار کرد: امروزه رسانه‌ها و تکنولوژی که توانسته تغییرات بسیار زیادی را در زندگی انسان‌ها ایجاد کند، باید بدانیم نگاه سنتی به مشکلات و ایجاد ظرفیت به صورت سنتی دیگر چاره‌ساز نیست لذا جهاددانشگاهی با توجه به شناختی که از حوزه فرهنگ، اقتصاد فرهنگی، صنایع فرهنگی و گردشگری و سایر ظرفیت‌ها دارد، بر آن شد تا نوآوری جدیدی در قالب راه‌اندازی مرکزی در حوزه فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی مهیا کند.

تعریف صنایع فرهنگی

این مدرس دانشگاه در ادامه به تعریف فناوری‌های نرم و ‌صنایع فرهنگی و جایگاه آن پرداخت و افزود: بر اساس تعریف یونسکو صنایع فرهنگی که به عنوان صنایع خلاق نیز شناخته می‌شوند؛ گونه‌ای از صنعت هستند که به خلق ایده، تولید و توزیع محصولات و خدماتی می‌پردازند که ماهیت فرهنگی دارند. این صنایع با قابلیت دانش‌بنیانی و مبتنی بر خلاقیت، مهارت، نوآوری و فناوری هستند. همچنین فناوری‌های فرهنگی مجموعه‌ای از روش‌ها، ابزارها و فرآیندهای تبدیل دانش و صنایع فرهنگی به کالاها و خدمات فرهنگی هستند که ایجادکننده و یا منتقل‌کننده ارزش‌های فرهنگی مورد نظر فناوران حوزه فرهنگی است.

وی ادامه داد: از سوی دیگر صنعت فرهنگی به معنای توانمند ساختن اقتصاد تولیدات فرهنگی و به منظور تولید و اشتغالزایی است تا بتواند به نیازهای مصرف کننده پاسخ دهد. این در حالی است که ما دارای محصولات فرهنگی بسیاری هستیم، اما در برخی موارد استفاده، ترویج و تطبیق آن‌ها در خصوص نیاز افراد به این محصولات را نداریم.

رئیس پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع خلاق فرهنگی فارس تصریح کرد: در حال حاضر بیش از ۷۰ نوع صنایع دستی مختص استان فارس وجود دارد و این سئوال مطرح می‌شود که آیا در این چهار دهه توانسته‌ایم از ظرفیت‌های موجود در حوزه صنایع دستی به درستی استفاده کنیم و یا چند درصد از بازارهای جهانی در حوزه صنایع دستی را فعال کنیم؟

بابایی به بیان سه تعریف از صنایع فرهنگی پرداخت و افزود: صنایع فرهنگی گاهاً صنایع خلاق هم نامیده می‌شود که به خلق ایده، تولید محصولات و  خدمات می‌پردازد که عمدتاً ماهیت فرهنگی دارد، اما اینکه امروز بخواهیم برای صادر کردن محصولی همچون خاتم شیراز اقدام کنیم اولین نیاز ما به یک بسته‌بندی شکیل است اما آیا ما در این حوزه اقدامی انجام داده‌ایم یا اینکه برای صنایع دستی استانداردهای لازم تعریف کرده‌ایم و آیا مشتری صنایع دستی در داخل و خارج از کشور می‌تواند با اطمینان کامل، نسبت به محصول خریداری شده را با توجه به شاخصه ها صنایع دستی اصیل ارزیابی کند. 

رئیس جهاددانشگاهی فارس با تأکید بر اینکه ترویج فرهنگ نیاز به ابزار لازم برای معرفی فرهنگ دارد، گفت: در عصر حاضر با توجه به فناوری‌ها، تکنولوژی‌ها و مأموریت‌ها ارائه خدمات تغییر کرده است و اگر قرار باشد در حوزه ترویج فرهنگ ایرانی ـ اسلامی کار کنیم، باید از حوزه صنایع خلاق و صنایع فرهنگی بهره ببریم. از سوی دیگر امروزه فرزندان ما و افرادی که در نظام مقدس جمهوری اسلامی در حال زندگی کردن هستند، باید واکاوی کنند که چند درصد از تولید محتوایی که استفاده می‌کنند تولید داخل است و یا اینکه این محتوا بر چه اساسی تولید می‌شود و آیا حاوی پیام‌های فرهنگی است و آیا این پیام‌ها ملموس یا ناملموس هستند.

وی اظهار کرد: با بررسی تمام ظرفیت‌هایی که در دیگر کشورهای جهان در این حوزه ایجاد کرده‌اند، می‌توان گفت که یک خلأ در کشور وجود دارد و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی احتیاج دارد که یک بازوی اجرایی به آن کمک کند.

بابایی ادامه داد: در این راستا پارک ملی فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی به درخواست جهاددانشگاهی در سال ۹۷ در تهران تأسیس شد که این پارک تنها پارک تخصصی کشور است که تنها در حوزه صنایع فرهنگی و فناوری‌های نرم فعالیت دارد.  در فارس نیز پارک فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی با تفاهم‌نامه سه جانبه فی مابین جهاد دانشگاهی استان فارس، پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی کشور و پارک علم و فناوری استان، مأموریت‌های فوق‌الذکر را برعهده دارد.

به گفته وی، پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی، به عنوان اولین و تخصصی‌ترین پارک در اقتصاد فرهنگ، سعی کرده است محیطی مناسب برای استقرار، رشد، توسعه و شکوفایی مؤسسات و شرکت‌ها را فراهم آورد و شرکت‌های فناور مستقر در آن در تعامل سازنده با دانشگاه‌ها و سایر مؤسسات پژوهشی و فناوری به فعالیت‌های فناورانه در حوزه‌های مختلف فرهنگی و هنری به فعالیت می‌پردازند.

هدف پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی

رئیس جهاددانشگاهی فارس یادآور شد: چشم‌انداز پارک در آینده این است که در سه دوره پنج ساله، یکی از پنج قطب اصلی تولید محصولات خلاق فرهنگی و رسانه‌ای در سطح آسیا و سرآمد و ممتاز در عرصه تجاری‌سازی محصولات فناورانه و خلاق فرهنگی شود.

وی هدف اصلی این پارک را تسهیل در امر خلق ایده، تولید و توزیع محصولات و خدماتی اعلام کرد که ماهیت فرهنگی و خلاق در زمینه‌های گردشگری، موسیقی، صنایع دستی، صنایع دیداری و شنیداری، فناوری اطلاعات، هنرهای تجسمی، اسباب‌بازی و سرگرمی، دین و قرآن، طراحی محصول و گرافیک، نشر و چاپ، معماری، فناوری آموزش، هنرهای نمایشی، نقاشی، عکاسی، مد و پوشاک، رسانه، بازی‌های رومیزی، تبلیغات و بازاریابی و سایر حوزه‌های صنایع خلاق فرهنگی دارند. 

بابایی با اشاره به اهداف دیگر این پارک گفت: تولید علم و فرهنگ با مختصات انقلابی، بهره‏گیری از پتانسیل‏‌های بالای حوزه فرهنگ، هنر و فناوری‏های نوین، همگرایی موضوعات مختلف حوزه علوم انسانی در راستای ارزش‏آفرینی، تولیدات فرهنگی و ثروت‏آفرینی، تولید کالاهای فرهنگی مفید و جلوگیری از تولید کالاهای فرهنگی مضر، ایجاد توسعه کشور متناسب با مقتضیات فرهنگی و تاریخی، حمایت از نخبگان علمی، فرهنگی و هنری کشور و تکریم پیشکسوتان حوزه‏های مذکور، بهره‏مندی از توان و ظرفیت آنان برای توسعه کشور، حمایت از پژوهش‏های مسئله محور و تجاری‏سازی پژوهش و نوآوری از جمله اهداف این پارک هستند.

وی همچنین فراهم کردن بسترهای لازم برای استقرار واحدهای فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان و اشتغال دانش‌آموختگان، توانمندسازی اقتصادی و افزایش رقابت‌پذیری واحدهای فناور در زمینه فعالیت پارک؛ توسعه کارآفرینی و حمایت از ایجاد و توسعه واحدهای فناور نوپا و نوآور در زمینه فعالیت پارک؛ توسعه فناوری و نوآوری و حمایت از ایجاد و توسعه کسب و کارهای دانش‌بنیان؛ تجاری‌سازی نتایج تحقیقات و ثروت‌آفرینی مبتنی بر علم و فناوری؛ ایجاد ارتباط مراکز علمی و پژوهشی با بخش‌های اقتصادی جامعه  را از دیگر اهداف پارک برشمرد.

بابایی به اهمیت وجود پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی اشاره کرد و افزود: هاب بین‌الملل پارک‌های علم و فناوری در دانشگاه‌های کشور در حوزه صنایع فرهنگی و خلاق شامل بهره‌گیری از توانمندی‌های بالای حوزه فرهنگی، هنر و فناوری‌های نوین، همگرایی موضوعات مختلف حوزه علوم انسانی در راستای ارزش‌آفرینی، تولیدات فرهنگی و ثروت‌آفرینی، تولید کالاهای فرهنگی مفید متناسب با نیاز گروه‌های مختلف، حمایت از نخبگان علمی، فرهنگی و هنری کشور و بهره‌مندی از توان و ظرفیت آنان برای توسعه کشور،  پیشتازی در اقتصاد فرهنگ و دانش‌بنیان و افزایش تولید و صادرات محصولات و خدمات تولید شده در این بخش، گسترش ارتباطات بین‌المللی در حوزه فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی و خلاق و ایجاد زیرساختی مطمئن در تجاری‌سازی محصولات شرکت‌های خلاق فعال است.

وی با یادآوری اینکه شش کمیسیون زیر مجموعه این پارک شامل صنایع دستی، هنرهای تجسمی، رسانه، موسیقی، دین و فرهنگ، گردشگری در حال فعالیت هستند، گفت: ظرفیت‌سازی برای اشتغال دانش‌بنیان فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم انسانی، گردشگری، هنر و فناوری اطلاعات، توسعه زیرساخت‌ها، ارتقای توسعه کارآفرینی فرهنگی و حمایت از فعالیت‌های دانش‌بنیان و خلاق در حوزه‌های یاد شده، ایجاد تعامل مؤثر میان اندیشمندان و محققان حوزه‌های مرتبط با هنرمندان و تولیدکنندگان محصولات فرهنگی و رسانه‌ای، حمایت از تجاری‌سازی صنایع فرهنگی و فناوری‌های نرم مبتنی بر دستاوردهای علمی، پژوهشی و تجارب علمی هنرمندان، جلب حمایت سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای توسعه صنایع فرهنگی و خلاق، ثروت آفرینی برای پارک از طریق ارزش تولید شده در شرکت‌های زایشی، ایجاد کنسرسیوم‌های داخلی و خارجی جهت افزایش سهم ایران از اقتصاد فرهنگ در منطقه آسیا و ایجاد هلدینگ بین‌المللی صنایع خلاق از اهم مأموریت های پارک است.

رئیس جهاددانشگاهی فارس در پایان تأکید کرد: اولین راهبرد پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم صنایع فرهنگی تلاش برای حضور در بازارهای منطقه‌ای و جهانی است که بتوانیم خود را در سطح منطقه‌ای و ملی ارتقا دهیم و بازار آن را تحت پوشش خود قرار دهیم.