تولید دستگاه تشخیص آفت خطرناک سرخرطومی حنایی خرما در شیراز

به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی استان فارس، محمدرضا زاهدی معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی فارس در تشریح مراحل ساخت این دستگاه گفت: پس از تعریف پروژه در سال ۱۳۹۹ ، مطالعات منابع، آشنایی با نوع زندگی سوسک و امکان سنجی صورت گرفت.

وی افزود: از ابتدای سال ۱۴۰۰ با اتمام مرحله امکان سنجی، مرحله ساخت مدل اولیه دستگاه آغاز شد و مدل طراحی شده جهت شناسایی آفت بر روی درختان نصب می‌شود.

به گفته زاهدی با ساخت مدل اولیه دستگاه و آماده شدن نرم افزار، دستگاه مورد تست و آزمایش اولیه قرار گرفت و تاکنون دو بروزرسانی روی نمونه اولیه دستگاه انجام شده است. 

معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی فارس  با بیان اینکه مرکز خدمات تخصصی فناوری سلامت این نهاد از بهمن سال 98 در معاونت پژوهشی این واحد رسماً فعالیت خود را آغاز کرده است، اظهار کرد: این مرکز در زمینه های مرتبط با حوزه مهندسی پزشکی اعم از تعمیر تجهیزات پزشکی بیمارستانی و آزمایشگاهی، ارایه مشاوره فنی در حوزه تجهیزات پزشکی و ارائه راهکار برای تجهیز مراکز خدمات بهداشتی و درمانی فعالیت دارد.

زاهدی ادامه داد: این مرکز با انعقاد قراردادها و تفاهم نامه با سازمان ها و ادارات از جمله جهاد کشاورزی و مرکز رشد دانشگاه علوم پزشکی، در خصوص برگزاری کارگاه های آموزشی و نیز تولید محصول فعالیت دارد که به عنوان مثال ساخت دستگاه شناسایی آفت سوسک سرخرطومی حنایی با همکاری سازمان جهاد کشاورزی فارس از جمله این فعالیت‌ها می‌باشد.

وی با اشاره به اینکه به منظور حمایت از فعالان در زمینه مرتبط با فناوری سلامت، چند شرکت نوبنیاد در این مرکز مستقر شده اند، تصریح کرد: غیر از ساخت دستگاه شناسایی آفت سوسک سرخرطومی حنایی، دو طرح دیگر توسط شرکتهای مستقر در این مرکز به نتیجه رسیده است. 

معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی فارس در خصوص تولید انبوه دستگاه شناسایی سوسک سرخرطومی، بیان کرد: با توجه به مذاکرات صورت گرفته با اداره حفظ نباتات جهاد کشاورزی فارس مقررگردید برای استفاده در منطقه جنوب کشور، تولید انبوه آن نیز توسط جهاد دانشگاهی فارس انجام گیرد.

حمید‌ د‌بیری، مدیر اداره حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان فارس نیز با بیان اینکه حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی، گیاه پزشکی و حفظ گیاهان را برعهده دارد، گفت: نظارت، بررسی، انجام کارهای پژوهشی و تحقیقاتی، پیگیری طرح ها از جمله مواردی است در راستای افزایش عملکرد محصولات زراعی و باغی انجام می شود.

وی افزود: در محصولات زراعی و باغی عوامل خسارات زای مختلفی مانند حشرات، آفات، بیماری ها و علف های هرز وجود دارند که در صورت عدم توجه و مبارزه با این آفات، به صورت میانگین بین ۳۵ تا ۴۰ درصد خسارات به باغدار و سرمایه های ملی وارد می شود.

دبیری با اشاره به جایگاه ویژه استان فارس در تولیدات زراعی و باغی اظهار کرد: استان فارس با بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار اراضی زراعی و باغی و تولید بیش از ۱۰ درصد محصولات کشاورزی کشور در تولید محصولات باغی مقام دوم و در تولید محصولات زراعی مقام اول را دارا است.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی فارس تامین مایحتاج مردم از طریق کشاورزی را مورد توجه قرار داد و افزود: اگر بتوانیم عوامل خسارات زا را به خوبی کنترل کنیم، می توانیم به بهبود معیشت کشاورزان و رونق بازار کمک کنیم.

دبیری تصریح کرد: باتوجه به رشد روز افزون علم و فناوری های نوین حفظ نباتات هم برای افزایش سرعت در کار ها و بهبود عملکرد، وارد این عرصه شده لذا با توجه گستردگی کشاورزی در سطح استان فارس نیاز به استفاده از فناوری دوچندان شده است.

مدیرحفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی فارس اضافه کرد: آفت خطرناک «سرخرطومی حنایی خرما» از سال ۱۳۶۹ وارد کشور شد و اوایل در شهر سراوان استان سیستان و بلوچستان قرار داشت که از سال ۱۳۹۶ وارد استان فارس شد.

این مقام مسئول با بیان اینکه روش های قدیمی برای شناسایی این آفت مورد استفاده قرار می گرفت که باتوجه به وجود ۳۰ هزار هکتار نخلستان در استان فارس امکان ردیابی با دشواری همراه بود، ادامه داد: روزانه یک فرد که آن هم بومی استان سیستان و بلوچستان بود، می توانست یک تا دو هکتار را مورد بررسی قرار دهد لذا با این شرایط استفاده از فناوری های نوین مورد توجه قرار گرفت.

دبیری ادامه داد: با پیگیری های انجام شده، قرارداد ساخت دستگاه اکوستیک ضبط صدای سرخرطومی حنایی خرما جهت شناسایی و ردیابی این آفت برای اولین بار در کشور با جهاد دانشگاهی استان فارس منعقد شد. 

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی فارس آشنایی متخصصین جهاد دانشگاهی با این آفت را قدم اول در ساخت دستگاه عنوان کرد و گفت: طی چند ماه اخیر دستگاه ساخته شده که پس از چندبار تست، نسخه نهایی مورد تایید قرار گرفته است. 

دبیری در پایان با بیان اینکه ۵ استان در کشور به این آفت آلوده هستند، تاکید کرد: در صورت تولید انبوه این دستگاه شاهد ریشه کن شدن این آفت در سطح کشور خواهیم بود.

بنا بر این گزارش، «سوسک سرخرطومی حنایی خرما» یک نوع سوسک با خرطوم بلند و اندازه ۴ سانتی متر طول است. این آفت معمولا پس از جفت گیری بر روی تنه درخت تخم ریزی می‌کند و در نتیجه کرم بوجود آمده وارد تنه درخت شده و از آوندها تغذیه می کنند. در یک درخت آلوده تا ۹۰ قطعه کرم و لارو مشاهده گردیده است. درختان آلوده در مقابل باد مقاومت کمتری دارند و با یک باد نچندان تند به زمین می افتند لذا در صورت عدم شناسایی دقیق و پیشگیری این آفت در نخلستان‌ها دچار مشکل خواهیم شد.